In de jaren ‘80 schreef een bekende Nederlandse wijnjournalist: “Weet je wat ik nu heb gezien? Een wijnbouwer in de Languedoc die kleine eiken vaten gebruikt, alsof het een cru uit de Médoc is!” Dertig jaar later wordt er niet meer schamper gedaan over de wijnen van de Languedoc, waar de cru’s nu ingeburgerd raken en klaar staan om de wereld te veroveren. Dit is ook de regio die op haar eentje 9% van alle bio-wijnen in de wereld produceert.

De Languedoc heeft een lange tocht achter de rug. In de tijd van Napoleon waren de wijnen nog licht van kleur. Daarom ook werden ze gemengd met Algerijnse wijnen. Het feit dat Languedoc-wijn synoniem was met massaproductie heeft lange tijd gevolgen gehad voor de prijs van de wijn. In 1880 kregen de boeren 30 francs voor een hectoliter. In 1900 was dat nog slechts 10 francs. Er ontstonden straatprotesten. Het leger, in opdracht van Frankrijks 1ste minister Clemenceau, schoot 5 wijnboeren neer. L’Histoire zou zich nog enkele malen repeteren. Vanaf de jaren ‘30 kwam de almacht van de coöperatieven. Een normale evolutie gelet op het feit dat het gemiddelde wijngoed kleiner was dan 30 ha en de boeren geen middelen hadden om zelf vinificatiekelders uit te bouwen. In 1950 werd 90% van alle druiven naar wijncoöperaties gebracht. Tegenwoordig is dat nog ‘slechts’ 65%.

Terroir-inzicht
We weten wat er in tussentijd is gebeurd: een groot aantal wijnboeren werd wijnbouwer. Dat gebeurde samen met het inzicht dat sommige terroirs kwalitatief beter zijn. De INAO officialiseerde echter erg traag nieuwe AOP’s. Lange tijd waren enkel Roussillon-gemeenten als Rivesaltes, Maury en Banyuls erkend. Het was wachten tot Fitou in 1948 de eerste appellation van de Languedoc werd (zie ook Vino nr 6, 2014).

Andere gemeenten volgden: Corbières, Minervois, Saint-Chinian, Faugères. En ook de Languedoc als geheel werd erkend als AOC onder de benaming AOC Coteaux du Languedoc, wat vanaf 2014 vereenvoudigd werd tot AOC Languedoc. Vanaf deze eeuw werd het aantal hectare en de productie teruggeschroefd. De kwalitatief slechtste wijngaarden gingen eruit om er opnieuw landbouwgewassen te telen zoals vroeger. De productie daalde met 29 miljoen hectoliter (1990) tot 11 miljoen hl (2010). Men ging ook almaar beter het terroir begrijpen. En het succes van de biologische en de biodynamische wijnbouw speelde ook in de kaart van de Languedoc, dat dankzij zijn vele winden (Tramontane, Marine, Autan, Cers, Canigounenc…) relatief weinig wijngaardziektes kent.

Pyramide
Vandaag de dag tekent zich op AOC-niveau een pyramide af die naar het beeld van de Rhône is opgebouwd. Onderaan hebben we de regionale appellatie, AOP Languedoc. Op een hoger echelon vinden we gemeenteappellaties: Fitou, Corbières, Saint-Chinian, Faugères, Minervois en de ‘Atlantische’ appellations Cabardès en Malepère, Limoux… Maar wat nieuw is, is dat er nu ook cru’s erkend worden. Boutenac (als toevoeging van Corbières), Roquebrun (als toevoeging van Saint-Chinian), La Livinière (als toevoeging van Minervois), maar de twee nieuwste cru’s die ook door het INAO op het punt staan erkend te worden, zijn Terrasses du Larzac en La Clape. Cru’s die niet langer verwijzen naar een gemeente, zoals dat met Pic Saint Loup al eerder het geval was. In afwachting dat de Languedoc zelf communiceert rond zijn cru’s ging Vino even poolshoogte nemen in de regio en in diverse appellaties en hield halt bij enkele spraakmakende producenten.

Corbières

Corbières is een gevestigde gemeente-appellation en ze wordt los gezien van Fitou. De hele hype draait echter rond Boutenac, een terroir dat de status geniet van ‘cru’. Maar dat betekent niet dat er soms uitzonderlijke percelen bestaan in de appellatie Corbières zelf. Dat is alvast de stelling van Robert Joyeux van Domaine La Cendrillon. Zijn wijnen bewijzen het en dat doen volgens hem ook deze van La Baronne in Corbières.

La Cendrillon
Eigenaar Robert Joyeux is rijk geboren en toch niet. Zijn vader had een statig kasteeltje in het hartje van Corbières-dorp, nabij Narbonne. Hij erfde ook een wijndomein van 45 hectare dat al 150 jaar familiebezit was. “Maar toen ik het domein in 1987 overnam van mijn vader, wilde ik maar één ding: topwijn maken. Maar dat was niet eenvoudig: alle werk moest van voorafaan opnieuw gedaan worden en het imago van Corbières was niet super. Alles moest functioneler en moderner worden, zonder het goede (zoals de betonnen cuves) overboord te gooien. Ik heb een nieuwe oenoloog in dienst genomen, Julien. Er kwamen foeders voor de grenache en barriques voor de betere syrah. De percelen met oude vignes die goed waren, behield ik. De rest werd geherstructureerd. Mijn vader hield van percelen die 140 hl opbrachten. Maar daar zijn we nu van af. Er wordt nu volledig biologisch gewerkt. Dat is voor mij geen verkoopsargument, het is een overtuiging. De mensen zijn hier bang van wat onkruid, maar ik vind het net vreemd dat er bij mijn buur geen grassprietje te zien is.“

Proefnotities
• Classique Blanc Pays d’Oc 2012 (blend van lokale rassen met verdejo en albarino). Erg originele wijn met verrassend veel punch en frisheid.
Classique Rouge (Bergerac) – wijn die perfect de stijl van het huis uitdrukt: hier worden geen krachtpatsers gemaakt, maar elegante wijnen met een fijne structuur. * Inédite 2011. Onze favoriet, aangename kruidigheid, karakter, garrigue, vleugje toast met een hoog drinkbaarheidsgehalte. met toch de nodige structuur en houdbaarheid
• Nr. 1. (basis vormt het perceel La Coume met oude grenache-stokken) Topreferentie van het huis die niet elk jaar wordt gemaakt. In deze editie is hij complex, diep en monumentaal gestructureerd.
(Imp/ Young Charly / Bio-Belvin)

Faugères

Faugères heeft een begenadigd terroir in de heuvels, met vaak leisteen in de bodem. Hoge rendementen heeft men hier nooit gehaald. Het gesteente houdt de warmte van de dag lang vast, wat het rijpingsproces ten goede komt. Vino maakte kennis met een nieuwkomer.

Domaine de Cebène
Het domein wordt gerund door Brigitte Chevalier die vroeger exportmanager was voor Thunevin. Toen haar zoon afgestudeerd was, besloot ze om eindelijk haar (bio)droom te verwezenlijken. Als Bordelese ging ze aan de slag in de Languedoc. Chevalier: “In bordeaux is alles al gedaan en bewezen. Hier heb je meer vrijheid en mogelijkheden om iets creatiefs te doen. Meer druivenrassen, meer grond voor je geld.” Ze maakte een round-up van de streek en besloot dat Faugères het meest te bieden had: hoogte en frisheid en een machtig terroir van schistes. Ze kocht eerst een grond net buiten Faugères met een ondergrond van zavel en keien. In 2008 kon ze 9 hectare in Faugères zelf kopen met grenache, mourvèdre, syrah en carignan. Gronden die al twee jaar onbewerkt waren. Chevalier: “Dat was geen probleem, het zag er wat verwilderd uit, maar zo wist ik tenminste dat de wijngaarden al twee jaar onbespoten waren!”
(Imp: Caves de France / VinVino / Viticole Le Loup)

Proefnotities
• Felgaria Faugères 2010. Mooi klassiek, krachtig, sappig, fris. Top.
• Ex Arena 2013. VindePays d’Oc. Animaal, mooi sappig. (gr, mourv)
• Les Bancelles Faugères 2013. Sappig, mooi klassiek, lang. (sy, gr, m, car)
• Felgaria Faugères 2012. Structuur, klassiek, harmonieus, krachtig, potentie.

Pézenas

Domaine La Grange
In 2008, nam de Duitse wijninvoerder Rolf Freund, gespecialiseerd in wijnen uit Spanje en Italië, het domein La Grange over, “als verwezenlijking van een droom.” Rolf Freund en zijn vrouw Renate. Maar omdat Rolf Freund en zijn vrouw Renate nog steeds actief zijn in Duitsland, wordt het wijngoed gerund door de sympathieke Sandrina Garrigue. Het doel van Rolf en Renate was niets minder dan een topwijn maken in de Languedoc. La Grange werd uitstekend gekozen, want zoals intussen bekend werd Pezenas erkend als Villagewijn. Oenoloog Jean Natoli consulteert, Gwenael Thomas is de oenoloog die intussen vergroeid is met het domein. Er wordt ook Pays d’Oc geproduceerd (monocépages). In de nieuwe state-of-the-art gebouwen zal gewerkt worden met graviteit. Elk perceel wordt apart geoogst, volgens de rijpheid. De toekomst oogt hier mooi.

Proefnotities
• La Grange Terroir Cabernet Sauvignon 2013, Pays d’Oc. Cabernet met duidelijk mediterrane invloeden. leder, animaal en mooi geconcentreerd, perfecte tannine. Van oude stokken.
• Réserve Castalides La Grange 2013. Languedoc (gr, mourv). Met ook een deel van Pézenas-percelen. Houtinvloed, charmant, rond, vlezig, zoethout, cassis, kreupelhout, zijdeachtige tannine, warme finish.
• Icône Castalides La Grange. Languedoc-Pézenas 2012. (syr-mourv) Percelen van schistes. 18 mnd op hout. Genereuze materie; erg soepel en toch structuur, fris. Favoriet.

Terrasses du Larzac

Terrasses du Larzac gaat op dit ogenblik over de tongen. Een regio met een geweldige dynamiek. In principe kon deze appellatie rond het meer van Salagou geen cru worden, omdat het zich uitstrekt over meer dan 10 gemeenten. Maar volgens de laatste geruchten (medio mei) zou er toch een zuivere Cru-status zitten aan te komen.

Mas des Chimères.
De vader van wijnbouwer Guy Dardé zat in polycultuur, zoals bij zoveel families het geval is in de Languedoc. De druiven werden verkocht aan de coöperatieve. Maar zoon Guy probeerde zelf zijn eigen wijn te vinifiëren. Eerst met hulp en bij de coöperatie. Maar dat was geen onverdeeld succes. In 1993, toen Guy Dardé het rijk voor zich alleen had begon hij zelf te produceren in eigen kelder. hij ging helemaal voor terroirwijn. Hij huwde later met de Duitse Palma Lohr, die nu mee het dynamische uithangbord van de zaak is. Rijpen gebeurt op betonnen cuves. Er komen geen cultuurgisten aan te pas. Bio dus.

Proefnotities:
• Oeillade 2014 IGP Côteaux du Salagou (100% cinsault). Lichvoetig, erg sappig en puur.
• Nuit Grave 2012 Td Larzac. Sappig, rond, puur, complex, bewaarpotentie. Top. (syr, mourv, gr)
• Idem 2013: droger, veel structuur, eveneens potentie.
• Caminarèm 2012, Td Larzac, Wildneus, erg gekruid, droge afdronk. ** (idem + carign. en cins.)

Plan de l’homme (Remi Duchemin)
Een haast symbolisch verhaal krijgen we van Remi Duchemin. Hij bezat vroeger samen met zijn schoonbroer een domein in Pic Saint Loup. Maar toen deze laatste met pensioen ging, had Remi geen zin om diens aandelen over te kopen. Resultaat: de hele zaak werd verkocht. Met de opbrengst kocht Remi een nieuw domein in Terrasses du Larzac. Waarom? Remi Duchemin: “Ik hoopte de sfeer van de jaren ’90 uit Pic terug te vinden: dezelfde dynamiek en sfeer, hetzelfde geloof dat we samen de wereld gingen veroveren. En dat is ook uitgekomen, met als bekroning de erkenning van de herkomstbenaming.” In 2009 kocht hij zijn nieuwe domein aan. Wat hem over de schreef haalde, was het feit dat de wijnstokken gemiddeld 40 jaar oud waren.

Proefnotities:
• Florés wit (rous., gr. bl) 2013. Schitterende ouverture, mooi vet en rond, fijne kruidgheid.
• Florés rood (cins 60%, gr, syr.) 2013. Mooie aanzet en evenwichtig
• Rood Habilis 2012 (gr, sy, car) Jammy neus van zomerfruit, maar evenwichtig met een pak potentie. Knap.
(Imp: Privinliège)

La Livinière
Dit gedeelte van Minervois bedacht zichzelf al jaren geleden met de naam ‘Cru’. We mogen zelfs stellen dat het een soort pioniersrol speelde. Wie geen La Livinière is, spreekt er met afgunst over, maar finaal trekt deze cru de hele regio omhoog.

Domaine Maris
Robert Eden sloeg in 1980 als jongeman de Engelse schoolpoort achter zich dicht en ging wijnranken snoeien in Australië. Later begon hij in wijnkelders te werken en leerde het vak. Hij ging ook naar Toscane, Mâcon en de Beaujolais en belandde tenslotte in de Languedoc. Maris gekocht hij in 1997 samen met een financiële partner (Kevin Parker). “La Livinière was toen geen cru, maar voor ons sprongen deze wijnen er altijd uit.” De grond, lange tijd chemisch bewerkt, was er erg aan toe. “We zijn stapsgewijs de wijngaard beginnen verbeteren. We plantten mosterdplantjes om weer leven in de grond te krijgen. We hebben de normale weg afgelegd: van bio naar biodynamie via de compost. Door betere compost te leren maken (met de hulp van François Bouchet), groeide mijn interesse voor de biodynamie.” Eden heeft nu een nieuwe stap gezet, hij heeft een vegetale kelder gebouwd, die er erg design uitziet. Wat is het geheim? Bricques gemaakt van hennepstro, die 20 jaar lang CO2-negatief blijven doorwerken. “Het is de eerste vegetale cuverie ter wereld. Van de oorspronkelijke 80 ha, werden de beste 45 overgehouden.

Proefnotities (millésime 2012)
• Maris La Touge La Livinière. Wilde kruiden, evenwicht, karakter en structuur.
• Las Combes, La Livinière (90% gren, 10 car.). Karrenvrachten fruit, puur, sappig, fris.
• Les Anciens (oude carignan, gren. – betonnen eieren) Schitterend, puur, sappig, beheerst kruidig, diepte en harmonie, vet, prachtige afdronk. Favoriet.
• Brama Blanc (grenache gris, in betonnen eieren) Genereus en toch fris, complex palet. – “Dit krijg je alleen met grenache gris,” dixit Eden.

Tweezeeënland / Limoux – Cabardès – Malepère

Limoux

Rives-Blanques
Laat ons beginnen met wit. Op een zucht van de Pyreneeën, vind je Rive-Blanques, een domein dat een metamorfose onderging onder impuls van het Nederlands-Engelse echtpaar Jan en Caryl Panman, Zij belandden hier omdat ze een wijn wilden die niet bekend was. “We kenden de Blanquette de Limoux natuurlijk, maar wij waren onder de indruk van de stille witte wijn. In 1972 werd de chardonnay toegelaten. 20 jaar later kregen de stille wijnen een AOC Limoux blanc-erkenning. Net als in de buurtappellatie Malepère is er sprake van een microklimaat, door de invloed van de twee zeeën. In begin beperkte het huis zich tot blanquette en AOC Limoux – nu is er ook een Crémant (zonder mauzac), een rosé crémant, een 100% mauzac stille wijn, een 100% chenin blanc en twee blends. De wijngaarden liggen bovenop een plateau omringd door bossen. De vorige eigenaar zat al in Terra Vitis, en verschillende velden zijn nu ook organisch. Limoux is de enige appellatie waar alle witte wijn verplicht op hout moet gisten.

Proefnotities
• Chardonnay-Chenin VdP d’Oc (Ambassadeur d’Oc). Chardonnay-Chenin. Fris, levendig, florale, speelse witte wijn. Met schroefdop.
• Occitania 2013 (100% Mauzac). Discrete neus, maar heel rijk en genereus.
• Dedicace 2012 (100% chenin bl) Expressief, honing, noten, complex, sucrositeit zonder restsuiker.
• Trilogie 2012 (chardonnay-chenin-mauzac). Oxidatieve stijl, complex, eau-de-vie, opvallend hoge zuren, toch harmonieus.

Malepère
Malepère komt van Malapeira: slechte steen. Want de steen absorbeert vocht en men kan er dus geen huizen mee bouwen. Maar voor de wijnbouw was het uitermate geschikt. Malepère heeft ook een zuurrijke grond. Het kreeg zijn AOP-statuut in 2007.

Guilhem
In 1878 nam de familie Guilhem een kasteeltje over dat door een adellijke na de revolutie werd gebouwd. Het kwam in de handen van de familie Gourdou, maar de moeder van de huidige eigenaar, Bertrand Gourdou, wilde het in 2004 verkopen. Dat vooruitzicht maakte Bertrand ‘wakker,’ naar eigen zeggen. Hij hield de beste 14 hectare van de wijngaarden over en ging voluit voor kwaliteit. In 2009 converteerde hij naar bio. Inmiddels werd er weer wingerd bijgekocht, zodat het domein nu 32 hectare telt. De cuverie werd gemoderniseerd en de betonnen cuves niet verwijderd maar herbekleed. Malepère steeg van VDQS direct naar AOP. Tegenwoordig is Gourdou de grootste onafhankelijke wijnbouwer in de regio. Sinds 2013 werkt hij met endogene gisten, behalve voor de rosé. De fermentatietemperatuur gaat nooit boven 25°C.
(Imp: Vinotheek in Roeslare, VitisVin (Gent), Entrepot du Vin (Puurs), WineNot (Brussel), Vin Le Loup in Waterloo).

Proefnotities:
• Prestige de Guilhem 2013. Laurier-toets, sappig, rijk, interessante frisheid en elegantie.
• Grand Vin 2012. (50 merl, 50 cab fr, vaten van één wijn) Fijn, evenwichtig, rijk en toch erg getypeerd en karaktervol. Potentie.
• Clos du Blason 2012 (niet elk jaar gemaakt, 95% merlot, 18 mnd. nieuw eik) Krachtig, fijn, rond, zoethout, menthol, drop. Bewaarwijn.

(cadre: oenotoerisme)
Domaine de Pélican (Gignac, naasty Aniane) – Baudouin en Isabelle Thillaye
Prachtig domein middenin de garrigue in het zicht van het plateau van Larzac. Hier vindt men chambres d’hôtes, groot en klein en een erg luxueze gîte. Er is ook een camping in het belende bosje voor wie houdt van de wilde natuur en last but not least een zwembad. Het duo investeerde hier in 1997 en verwierf ook 25 ha wijngaarden. Gaandeweg realiseerden ze hun droom: de gebouwen opknappen én de wijngaarden restaureren. De totale oppervlakte met bossen en garrigue inbegrepen is 32 ha groot, een halve vallei. Bovenop het plateau vinden we Pascal en Thierry Julien van het Mas de Janiny (biowijnbouw).
Hier mag men spreken over terroir in de ware zin van het woord: alles wordt omgeven door bosjes en garrigue. De wilde thijm en de irissen zorgen voor een kleurenpracht in de lente. Op het domein vinden de ‘Lundis Vignerons’ plaats, waar zowel de mensen van het dorp als de toeristen wijn kunnen kopen. Pélican produceert zelf een degelijk gamma, proef bij gelegenheid eens een ‘L’Envol Pélican’, een belegen ‘Vigne de Madame’ of een ‘Montre au Soleil’.

Andere verblijfsadressen
• Domaine de Saint Jean – chambre d’hôtes bij de wijnboer: contact Martine DELBOURG – +33 (0)6 75 38 69 84 – 11200 Bizanet
• Chambres d’Hôtes bij Belgen in Faugères : zie luckinkas.fr

Eten in de buurt

• In het drukke, levendige stadje Pézenas
geven de vignerons elkaar afspraak in het restaurant Les Maronniers, rue de Verdun, in de antiquairsbuurt.
Let op, wil je ‘s middags gaan, zorg dan dat je voor 13u aan tafel zit, want de kok doet geen overuren.
• Ook in het stadje Caune-de-Minervois, in de lokale Bar-Restaurant-Tabac (met dagschotel en echte kok) of in het restaurantje dat door Engelsen wordt uitgebuit of in de tapas-bar, ook al uitgebaat door Engelsen.

@DirkRodriguez

end kurkdroog content.php